Tüketici enflasyonu, Haziran ayında aylık yüzde 0.3 artarak piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Biz bigpara.hurriyet.com.tr’daki 23 Haziran tarihli yazımızda Haziran ayında yıllık enflasyonun yüzde 9’un üzerinde kalacağını söylemiştik.
Anladığımız kadarıyla Merkez Bankası’nın en son para politikası toplantısında gevşetici yönde adım atmasından sonra piyasa, enflasyon beklentisinde olumlu kalmayı tercih etti. Şu anda yılın yarısı itibariyle yıllık enflasyon oranı son açıklanan rakamla beraber yüzde 9.2 olarak açıklandı.
Bu rakamlara rağmen hala piyasada yılsonu için beklentilerde yüzde 8.3-yüzde 8.8 rakamlarının verilmesini anlamakta güçlük çekiyorum. Sezonsal ve takvimsel olarak hesapladığımızda yılın en olumlu baz etkisi Haziran ayındaydı ve bu ayda dahi yıllık enflasyon yüzde 9.2. Önümüzdeki dönemdeki enflasyon rakamlarında artan petrol fiyatları ve kur seviyeleri etkilerini gösterecektir. Bu sebepten ötürü yıllık bazda gördüğümüz en düşük enflasyon oranının geçtiğimiz Haziran ayında olduğunu söyleyebilirim.
##$$##
Alt kalemlere baktığımızda Haziran ayı enflasyonunda en yüksek aylık artışın eğitim grubunda olduğunu görüyoruz. Bu şaşırtıcı olmamalı çünkü uzun süredir eğitim grubunda Haziran ve Eylül aylarında okul taksitleri ve harcamalarından ötürü yüzde 1’in üzerinde aylık artışlar yaşanıyor. Okul ücretleri arasında örneğin özel ilköğretim ücretlerinde Haziran ayında aylık yüzde 3.2 artış, özel lise ücretlerinde aylık yüzde 2.75 artış olduğunu gözlemliyoruz.
Enflasyonun beklentilerden yüksek gelmesinde özellikle Haziran ayında düşüş göstermesi beklenen gıda fiyatlarında aylık yüzde 0.4 olan artış da etkili olmuş. Yıllık bazda bakıldığında en yüksek artış Lokanta ve Oteller kaleminde gerçekleşmiş görünüyor. Aylık bazda baktığımızda lokanta ve oteller grubunda artışlar yılbaşından beri yüzde 1 ve üzerinde seyrediyor; böyle olunca kümülatif olarak yıllık bazda artış geçen senenin Haziran ayına göre lokanta ve otellerde yüzde 13.2’ye ulaştı. Buna en vahim örnek yurtiçi bir hafta ve daha uzun süreli turların aylık yüzde 49.4 artış göstermesi. Hükümet ekonominin en temel kuralını yıkarak düşük faiz düşük enflasyon önerisinde bulunmak yerine lokanta ve otellerde yıllık bazda yüzde 13.4 seviyesine varan artış için bir önlem alabilir diye düşünüyorum.
Son olarak bizim beklentimiz Merkez Bankası’nın yılsonu beklentisi olan yüzde 6,4 yüzde 8,8 aralığının bu sene de ıskalanacağı yönünde. Yılsonu enflasyonu için piyasa beklentisi olan yüzde 8.3’ü bile bu sene için oldukça iyimser buluyoruz.